Μεγάλη αλλαγή στον εφοδιασμό της Ευρώπης με τεχνολογίες και συστήματα ΑΠΕ επιφέρει η νέα πράσινη βιομηχανική στρατηγική που παρουσίασε σήμερα η Κομισιόν και θεωρείται η ευρωπαϊκή απάντηση στο “πακέτο Μπάιντεν” που επιχειρεί, ως γνωστόν, να συγκρατήσει ή να προσελκύσει τις βιομηχανίες πράσινου εξοπλισμού εντός του αμερικανικού εδάφους.
Συγκεκριμένα, η νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία αφορά τις εξής οκτώ πράσινες τεχνολογίες: Φωτοβολταϊκά και ηλιοθερμικά, χερσαία και υπεράκτια αιολικά, μπαταρίες και αποθήκευση, αντλίες θερμότητας και γεωθερμία, ηλεκτρολύτες και κυψέλες καυσίμου, βιοαέριο/βιομεθάνιο, δέσμευση CO2 και δίκτυα.
Ο στόχος που τέθηκε είναι να παράγεται στην Ευρώπη το 40% του εξοπλισμού ως το 2030, γεγονός που στην περίπτωση των φωτοβολταϊκών επιφέρει σημαντικές αλλαγές, καθώς η Κίνα προμηθεύει σήμερα τη συντριπτική πλειοψηφία των πάνελ.
Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος προβλέπονται κίνητρα και δράσεις, όπως βελτιωμένη αδειοδότηση βιομηχανιών, επιτάχυνση της δέσμευσης CO2 στους 50 εκατ. τόνους ετησίως, πιο εύκολη πρόσβαση σε χρηματοδότηση, έμφαση στην κατάρτιση και την καινοτομία.
Στο κρίσιμο θέμα της αδειοδότησης η νομοθεσία εισάγει χρονικά όρια 12 μηνών για βιομηχανίες έως 1 γιγαβάτ και 18 μηνών για άνω του ενός γιγαβάτ. Επίσης, προβλέπει 9 μήνες προθεσμία για στρατηγικά σχέδια με ετήσια παραγωγική δυναμικότητα έως 1 γιγαβάτ και 12 μηνών για πάνω από 1 γιγαβάτ. Όλες οι σχετικές αδειοδοτήσεις θα πρέπει να ολοκληρώνονται διαδικτυακά.
Στη δεύτερη περίπτωση των πράσινων βιομηχανιών, εισάγεται η έννοια των “στρατηγικών έργων μηδενικών εκπομπών” που μπορεί να επιλέγονται από τα κράτη-μέλη και θα απολαμβάνουν προτεραιότητα σε εθνικό επίπεδο, ενώ θα χαρακτηρίζονται ως υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος.
Ευρωπαϊκή Τράπεζα Υδρογόνου
Για τη στήριξη συγκεκριμένα της ευρωπαϊκής παραγωγής υδρογόνου, η νομοθεσία προβλέπει την ίδρυση μιας Ευρωπαϊκής Τράπεζας Υδρογόνου, η οποία θα διευκολύνει την επίτευξη του στόχου για παραγωγή 10 εκατ. τόνων επί ευρωπαϊκού εδάφους συν άλλων 10 εκατ. τόνων σε εισαγωγές από τρίτες χώρες.
Ταυτόχρονα, το φθινόπωρο του 2023 θα διεξαχθούν οι πρώτοι διαγωνισμοί για πράσινο υδρογόνο στην Ευρώπη. Οι εταιρείες θα λάβουν επιδότηση για κάθε κιλό που παράγουν για μια περίοδο έως 10 ετών.
Τι σημαίνει στην πράξη το σχέδιο
Όπως αναφέρει η Financial Times, με βάση τα ισχύοντα στη νέα νομοθεσία ασκούνται έμμεσοι περιορισμοί στην εισαγωγή κινεζικών προϊόντων. Όσες εταιρείες συμμετέχουν σε διαγωνισμούς για δημόσιες προμήθειες και διαγωνισμούς για στήριξη της αγοράς σχετικού εξοπλισμού και χρησιμοποιούν εξοπλισμό από τρίτη χώρα που έχει μερίδιο άνω του 65% στην ευρωπαϊκή αγορά (όπως η Κίνα στα φωτοβολταϊκά) θα έχουν μειονέκτημα στο μέλλον απέναντι στους ανταγωνιστές τους που θα εξασφαλίζουν εξοπλισμό “made in Europe”.
Ζήτημα πράσινου προστατευτισμού και αντιδράσεις
Ένα ερώτημα που έθεσαν στελέχη της Κομισιόν είναι το κατά πόσο οι απαιτήσεις συνάδουν με τους κανονισμούς του Διεθνούς Οργανισμού Εμπορίου. “Είναι σημαντικό να μην εξελιχθεί η νομοθεσία σε πράσινο προστατευτισμό και να μη γίνει η πράσινη μετάβαση πιο ακριβή για τις επιχειρήσεις και τους φορολογούμενους”, δήλωσε σχετικά στέλεχος της διεύθυνσης εμπορίου της Κομισιόν.
Από την πλευρά του, ο ευρωπαϊκός σύνδεσμος φωτοβολταϊκών, SolarPower Europe, σχολίασε ότι η νομοθεσία παρέχει το “μαστίγιο”, αλλά δεν συμπεριλαμβάνει το “καρότο”. Όπως εξήγησε:
“Η πρόταση ζητά από τα κράτη-μέλη να περιορίσουν τη στήριξη για τεχνολογίες από κυρίαρχους προμηθευτές, όπως στα φωτοβολταϊκά. Αυτό είναι το μαστίγιο. Αν δεν θέλουμε να επιβραδύνουμε την ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών, χρειαζόμαστε ένα μεγαλύτερο καρότο σε όρους χρηματοδότησης βιομηχανιών παραγωγής φ/β στην Ευρώπη. Στην αναθεώρηση των επιδοτήσεων για βιομηχανίες που έγινε την περασμένη εβδομάδα δεν περιλαμβάνεται στήριξη για εργοστάσια φωτοβολταϊκών, τη στιγμή που η ευρωπαϊκή βιομηχανία αντιμετωπίζει υψηλό ενεργειακό κόστος”.
