Εδώ και μήνες, Γαλλία και Γερμανία βρίσκονται σε αντίφαση σχετικά με τον ρόλο της πυρηνικής ενέργειας, δημιουργώντας ένα μεγάλο ρήγμα στην ΕΕ και στις προσπάθειες μεταρρύθμισης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Αντιθέτως, το Παρίσι συνεχίζει ακόμη πιο αποφασιστικά το φιλόδοξο πρόγραμμά του και στοχεύει πλέον να τεθούν σε λειτουργία οι πρώτοι από τους έξι νέους πυρηνικούς αντιδραστήρες έως το 2035, με προοπτική για άλλους οκτώ.
Οι κινήσεις της Γαλλίας σχετικά με την πυρηνική ενέργεια αντίκεινται στην απόφαση της Γερμανίας να κλείσει τους τρεις τελευταίους πυρηνικούς σταθμούς της λόγω ανησυχιών για ασφάλεια και διάθεση αποβλήτων.
Για να υλοποιήσει τα πυρηνικά σχέδιά της, η Γαλλία χρειάζεται να εκπαιδεύσει και να απασχολήσει περίπου 100.000 εξειδικευμένους εργαζόμενους. Η συζήτηση μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας αντανακλά τις διαφορετικές προσεγγίσεις τους στην ενεργειακή πολιτική της Ευρώπης, με τη Γερμανία να υποστηρίζει μια προσέγγιση που επικεντρώνεται στην αγορά, ενώ η Γαλλία προτιμά μεγάλα σχέδια που υλοποιούνται από το κράτος.
Παγκόσμιες τάσεις
Η αναζωογόνηση της πυρηνικής ενέργειας στη Γαλλία συμπίπτει επίσης με τις παγκόσμιες τάσεις. Πολλές χώρες επανεξετάζουν τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας για να συμβάλλουν στην επίτευξη των κλιματικών στόχων, να διασφαλίσουν την ενεργειακή ανεξαρτησία και να ελέγξουν το κόστος. Για παράδειγμα, το Ηνωμένο Βασίλειο σχεδιάζει να αυξήσει την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας από 15% σε 25% έως το 2050, ενώ η Σουηδία, που παλαιότερα είχε δεσμευτεί να καταργήσει σταδιακά την πυρηνική ενέργεια, τώρα σκοπεύει να απαλλαγεί από τα ορυκτά καύσιμα μέχρι το 2045 και να κατασκευάσει τουλάχιστον δύο νέους αντιδραστήρες.
Χτίζοντας συμμαχίες
Η Γαλλία επιχείρησε να αξιοποιήσει την επικρατούσα “ορμή” προς την πυρηνική ενέργεια στην Ευρώπη, φιλοξενώντας παγκόσμιους ηγέτες στις 28-29 Σεπτεμβρίου με στόχο να επιταχύνει τη χρηματοδότηση των πυρηνικών και να συζητήσει τη μακροπρόθεσμη διεθνή συνεργασία που αποκλείει τη Ρωσία από το παιχνίδι.
Σε αυτή τη διάσκεψη συμμετείχαν 21 χώρες, συμπεριλαμβανομένων 15 ευρωπαϊκών χωρών – Βουλγαρία, Ρουμανία, Ολλανδία, Πολωνία, Κροατία, Τσεχία, Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Σλοβενία, Σουηδία, Ουκρανία και Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και Τουρκία, Νότια Κορέα, Ιαπωνία, Γκάνα και ΗΠΑ.
“Αυτή είναι η πρώτη φορά μετά από 13 χρόνια που τόσοι πολλοί υπουργοί συγκεντρώνονται για μια εκδήλωση της Υπηρεσίας Πυρηνικής Ενέργειας (NEA)”, δήλωσε η Γαλλίδα υπουργός Ενέργειας, Agnès Pannier-Runacher, η οποία προήδρευσε από κοινού με τον William D. Magwood, επικεφαλής του Οργανισμού Πυρηνικής Ενέργειας του ΟΟΣΑ.
Η συγκυρία είναι σωστή, πρόσθεσε η Pannier-Runacher, σχετικά με την αλλαγή στάσης μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, όπως η Ολλανδία και η Ιταλία, που μέχρι πρόσφατα ήταν αντίθετες στην πυρηνική ενέργεια.
Περίπου 30 ηγέτες της βιομηχανίας συμμετείχαν επίσης στις συζητήσεις, ενώ αρκετοί υπέγραψαν κοινό δελτίο τύπου, ζητώντας την εκ νέου ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας.
Στην ατζέντα της εκδήλωσης του Παρισιού περιλάμβαναν θέματα όπως η χρηματοδότηση, η αλυσίδα εφοδιασμού, τα θέματα καυσίμων, αλλά και ο συντονισμός μεταξύ των κυβερνήσεων και της βιομηχανίας.
Διεθνής χρηματοδότηση
Όπως επισημαίνει το Euractiv, στην εκδήλωση, οι συμμετέχοντες κάλεσαν τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τις τράπεζες περιφερειακής ανάπτυξης και τους οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ, να χρηματοδοτήσουν την πυρηνική ενέργεια.
“Σκοπεύουμε να εξετάσουμε καινοτόμες προσεγγίσεις χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένων συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, για να διευκολύνουμε την πρόσβαση σε κεφάλαια για ανακαίνιση, μακροπρόθεσμη λειτουργία, μακροπρόθεσμη αποθήκευση και διάθεση αναλωμένων καυσίμων και αποβλήτων, καθώς και κατασκευή νέων πυρηνικών έργων διεθνώς, με ταυτόχρονη μείωση του οικονομικού κόστους κινδύνου μέσω δημοσίων μηχανισμών στήριξης”, αναφέρεται στην κοινή ανακοίνωση.
Αυτό σημαίνει ότι η ΕΕ ενδέχεται να συμμετάσχει σε αυτή την κίνηση. Υπό αυτή την έννοια, η Pannier-Runacher “χαιρέτισε” τη δήλωση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία, για πρώτη φορά, πρότεινε επιδοτήσεις της ΕΕ για την πυρηνική ενέργεια. “Η πυρηνική ενέργεια χρειάζεται δημόσια στήριξη σε τρεις τομείς: χρηματοδότηση (συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων), ανάπτυξη δεξιοτήτων και καινοτομία”, δήλωσε ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς της ΕΕ, Τιερί Μπρετόν, κατά την έναρξη της εκδήλωσης.
Υποστήριξη από την ΕΤΕπ
Ο Τιερί Μπρετόν δήλωσε ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) πρέπει να στηρίζει τις βασικές δημόσιες πολιτικές της ΕΕ, συμπεριλαμβάνοντας τη χρηματοδότηση της πυρηνικής ενέργειας. Αυτή η δήλωση υποστηρίζει στην πράξη την προσέγγιση της Γαλλίας.
Σχετικά με την πιθανή αντίσταση ορισμένων χωρών της ΕΕ, όπως η Γερμανία, σχετικά με τη χρήση κονδυλίων της ΕΕ για την πυρηνική ενέργεια, η Pannier-Runacher δήλωσε ότι υπάρχει μια διαφορετική προσέγγιση ανάμεσα στην πυρηνική ενέργεια και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, παρά το γεγονός ότι και τα δύο συνεισφέρουν στον ίδιο στόχο της απαλλαγής από τον άνθρακα.
Οι χώρες που συμμετέχουν στην κοινή δήλωση προβάλλουν ένα ισχυρό επιχείρημα: η πυρηνική ενέργεια πρόκειται να αυξηθεί τριπλάσια παγκοσμίως έως το 2050, σύμφωνα με τα σενάρια του ΟΟΣΑ, αν και ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας είναι λιγότερο αισιόδοξος και προβλέπει διπλασιασμό.
Κοινές αξίες
Αυτή η συνάντηση ήταν μια ευκαιρία για τους υποστηρικτές της πυρηνικής ενέργειας να συναντηθούν, αλλά μόνο από “δημοκρατικές χώρες που μοιράζονται κοινές αξίες”, σύμφωνα με το γραφείο της Pannier-Runacher.
Ενώ το θέμα της εξάρτησης ορισμένων χωρών από τη ρωσική πυρηνική βιομηχανία δεν συζητήθηκε άμεσα, όλες οι χώρες του ΟΟΣΑ αναμένεται να καταδικάσουν τη ρωσική εισβολή, όπως αναφέρεται από το γραφείο της Γαλλίδας υπουργού.
Ενώ η Ρωσία αναστέλλει τη συμμετοχή της στον Οργανισμό Πυρηνικής Ενέργειας του ΟΟΣΑ, οι ανατολικοευρωπαϊκές χώρες που παρευρέθηκαν στην εκδήλωση είναι μέλη της “Πυρηνικής Συμμαχίας” και έχουν δεσμευτεί να αποκτήσουν εταιρικές σχέσεις για να μειώσουν την εξάρτησή τους από τη Ρωσία.
Διμερείς συναντήσεις
Οι παρουσίες τους επέτρεψαν στις χώρες της ΕΕ που παρευρέθηκαν στο Παρίσι να διεξάγουν ανεπίσημες συναντήσεις σχετικά με τη συνεχιζόμενη μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ, με τη Γαλλία να υποστηρίζει μια προσέγγιση που προάγει τους υφιστάμενους πυρηνικούς σταθμούς.
Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, η Pannier-Runacher επωφελείται από την ορμή που υπάρχει, σύμφωνα με τον ερευνητή Phuc-Vinh Nguyen του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Jacques Delors.
